1918-1919 Wojna z Ukraińcami
 Wydrukuj  Prześlij mailem
25 czerwca oddziały pułku rozpoczynają działania przeciwko wojskom ukraińskim nad Dniestrem,a następnie biorą udział w ofensywie gen. Lucjana Żeligowskiego. W początkach lipca ciężkie walki nad Strypą. Pułk zdobywa przewagę nad liczniejszym nieprzyjacielem dzięki częstym, zdecydowanym i brawurowym szarżom.11 lipca pułk wraz z jednym szwadronem 6 Pułku Ułanów rozpoczyna od rana walkę z przeważającymi siłami Ukraińców (około 2500 bagnetów, 50 ckm, 4 baterie artylerii), odnosząc na kolejnych odcinkach zwycięstwo, ale siły pułku stopniały do 200 szabel. Po krótkim odpoczynku ułani zdobyli miasto i klasztor w Jazłowcu. Następnego dnia, mimo ciężkiej walki i nowych strat z przeważającym wrogiem, pułk znów triumfuje. 13 lipca 1919 roku jest trzecim, zwycięskim dniem bojów pułku pod Jazłowcem. Pułk o tak niskich stanach zadaje Ukraińcom nieproporcjonalnie wysokie straty w zabitych i rannych, bierze do niewoli ponad 1500 jeńców, w tym wielu oficerów, zdobywa 37 karabinów maszynowych i 16 armat. Mimo poważnych strat poniesionych w dotychczasowych zmaganiach frontowych, pułk zaraz następnego dnia ruszył w pościg za nieprzyjacielem i na stacji Iwanie Puste zdobył kilka pociągów ze sprzętem, bronią i żywnością. Dopiero wówczas, po parodniowym wypoczynku, wszedł w skład III Brygady Jazdy gen. Jana Sawickiego, maszerując na Wołyń, gdzie rozpoczął działania przeciwko wojskom sowieckim, wkraczając 15 sierpnia do Zasławia. Jak podano w „Zarysie historii wojennej 14 Pułku..." rozkazem Naczelnego Wodza Józefa Piłsudskiego z dnia 12 sierpnia 1919 r. pułk otrzymał kolejny numer 14 i nazwę Jazłowiecki, na pamiątkę zwycięskiego boju pod tą miejscowością. Żaden z dotychczasowych kronikarzy pułku, ani mjr Witold Czaykowski w wydanym w roku 1928 „Zarysie historii wojennej 14-go Pułku Ułanów Jazłowieckich", ani w powojennej pracy zbiorowej „Dzieje Ułanów Jazłowieckich" (Londyn 1988), czy we wcześniejszej metryce pułku w „Rodowodach pułków jazdy polskiej 1914-1947" (Londyn 1983) nie wspomniał o perturbacjach z nazwą pułku na skutek czyjejś pomyłki w Ministerstwie Spraw Wojskowych. Otóż w Dodatku Tajnym Nr 9 do Dziennika Rozkazów Wojskowych z dnia 11 września 1919 roku, pozycja 78 z datą 5 sierpnia tegoż roku dotyczyła dwóch pułków, a treść była następująca: „Nadanie 6 pułkowi ułanów nazwy „Kresowych", unieważnia się dotychczasową nazwę „Jazdy Lwowskiej". Utworzenie 14 pułku ułanów „Kaniowskich" ze stałym miejscem postoju we Lwowie". Dopiero Dziennik Rozkazów Tajnych Nr 1 z roku 1920 w punkcie 19 z datą 31 stycznia sprostował to stwierdzając, że w wyżej wymienionym rozkazie „... należy przeprowadzić poprawkę mylnie tam podanych nazw 6 i 14 pułku ułanów, które winny brzmieć: 6 pułk ułanów Kaniowskich, 14 pułk ułanów Jazłowieckich."Rzeczywistość była jednak inna. W dniu 5 sierpnia 1919 roku Departament 1 Ministerstwa Spraw Wojskowych w porozumieniu z Naczelnym Dowództwem Wojska Polskiego wydał rozkaz nr 6496/Mob. zgodnie z którym Pułk Ułanów 1 Dywizji Jazdy został przemianowany na 14 pułk Ułanów Kresowych i takiej nazwy pułk przez pewien czas używał1. Szwadron zapasowy pułku organizuje się we Lwowie, a pułk przez miesiąc odpoczywa w Wiązowcu, uzupełniając braki w ludziach, koniach i sprzęcie. |
